Απογραφή ΕΛΣΤΑΤ: Μείωση των αγροτικών εκμεταλλεύσεων την τελευταία δεκαετία

Η τελευταία απογραφή γεωργίας – κτηνοτροφίας του 2021 αποτελεί την πρώτη ψηφιακή Γεωργική Απογραφή στη χώρα, καθώς διενεργήθηκε μέσω ηλεκτρονικών ερωτηματολογίων.

Η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) δημοσίευσε τα προσωρινά στοιχεία της απογραφής του γεωκτηνοτροφικού κλάδου για το 2021 (περίοδος 2009 – 2020), τα οποία συνθέτουν την εικόνα της γεωργίας και της κτηνοτροφίας στη χώρα.

Αυτή είναι η 11η απογραφή γεωργίας – κτηνοτροφίας που έλαβε χώρα στην Ελλάδα το 1860. Στη συνέχεια ακολούθησαν οι απογραφές του 1911, του 1939 και έκτοτε πιο συστηματικά, αυτές των ετών 1950, 1961, 1971, 1981, 1991, 1999 και 2009.

Η τελευταία απογραφή γεωργίας – κτηνοτροφίας του 2021 αποτελεί την πρώτη ψηφιακή Γεωργική Απογραφή στη χώρα, καθώς διενεργήθηκε λόγω πανδημίας μέσω ηλεκτρονικών ερωτηματολογίων, είτε μέσω αυτοαπογραφής είτε από τον απογραφέα, όπου πραγματοποιούνταν αυτόματοι λογικοί έλεγχοι και έλεγχοι πληρότητας.

Από μια πρώτη ματιά προκύπτουν τα εξής βασικά συμπεράσματα:

Μείωση των εκμεταλλεύσεων αλλά και της χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης

Αρχικά, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, παρατηρείται σημαντική μείωση:
– 26,6% στον αριθμό των εκμεταλλεύσεων από το 2009 έως το 2020. Συγκεκριμένα το 2009 ο αριθμός των εκμεταλλεύσεων ανερχόταν σε 723.006, ενώ το 2020 καταγράφηκαν 530.679.
– 18,8%, στην χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση καθώς το 2009 υπολογίστηκαν 34.779.290,1 στρέμματα, ενώ το 2020 καταγράφηκαν 28.244.494,8 στρέμματα.

Συγχρόνως μεγάλη μείωση της τάξεως του 45,7% παρατηρείται στις μεικτές εκμεταλλεύσεις (γεωργικές και κτηνοτροφικές), καθώς από 132.085 έφτασαν σε 71.726 εκμεταλλεύσεις.

Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί πως όσον αφορά την κατανομή των εκμεταλλεύσεων η σημαντικότερη μείωση παρατηρήθηκε στα αμπέλια και τα σταφιδάμπελα, όπου οι εκτάσεις από το 2009 που ανέρχονταν στις 131.753, το 2020 ανήλθαν σε 77.389, γεγονός που έχει επισημάνει στο παρελθόν και η Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Αμπέλου και Οίνου (ΕΔΟΑΟ).

 Απογραφή γεωργικών εκμεταλλεύσεων και χρησιμοποιούμενων εκτάσεων ανά περιφέρεια

Στη συνέχεια, σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα και τα προσωρινά στοιχεία που εξέδωσε η ΕΛΣΤΑΤ μεγαλύτερη μείωση στη χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση παρατηρείται στις Περιφέρειες Ιονίων Νήσων, Στερεάς Ελλάδας, Ηπείρου, Βορείου Αιγαίου, Νοτίου Αιγαίου και Πελοποννήσου.

Αρχικά στην Περιφέρεια Ηπείρου, ο αριθμός των εκμεταλλεύσεων από 33.464 το 2009, μειώθηκε στις 23.186, ενώ οι χρησιμοποιούμενες γεωργικές εκτάσεις από 1.040.934,2 στρέμματα μειώθηκαν σε 714.816,9.

Στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων, το 2009 ο αριθμός εκμεταλλεύσεων μειώθηκε κατά 31,5%, αλλά και η χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση από 769.399,1 στρέμματα μειώθηκε στα 561.185,9 στρέμματα. Στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου η χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση μειώθηκε κατά 25,4% και ο αριθμός των εκμεταλλεύσεων μειώθηκε επίσης κατά 25%.

Στην Στερεά Ελλάδα, ο αριθμός των εκμεταλλεύσεων μειώθηκε κατά 24,5% και η χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση μειώθηκε κατά 25,5%, καθώς το 2009 καταγράφηκαν 3.335.902,3 στρέμματα, ενώ το 2020 2.485.041,3. Στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου η χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση μειώθηκε κατά 34%, καθώς από 991.947,3 το 2009, το 2020 καταγράφηκαν 654.486,8.

Τέλος και στην Πελοπόννησο η χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση μειώθηκε κατά 24,1% και ο αριθμός των εκμεταλλεύσεων κατά 26,4%.

Απογραφή ΕΛΣΤΑΤ: Μείωση στους εποχικούς εργάτες

Τέλος, μελετώντας τα στοιχεία της απογραφής όσον αφορά τους εργάτες, παρατηρούμε πως οι μόνιμοι αυξήθηκαν κατά 6,7%, σε αντίθεση με τους εποχικούς που μειώθηκαν. Συγκεκριμένα το 2009 καταγράφηκαν 14.658.407 ημερομίσθια εποχικών εργατών, ενώ το 2020 υπολογίστηκαν 13.064.966, ημερομίσθια εποχικών εργατών, μια εξέλιξη που αποτυπώνεται τα τελευταία χρόνια και αποτελεί ένα μείζον θέμα για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς της χώρας.