Καθώς η ΕΕ προωθεί το όραμά της για τη γεωργία και τα τρόφιμα, το Έργο BEATLES Horizon Europe , το οποία σημαίνει αλλαγή συμπεριφοράς προς μια κλιματικά έξυπνη γεωργία, προωθεί κρίσιμες συζητήσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Μέσω μιας σειράς ευρωπαϊκών εργαστηρίων ομάδων εργασίας πολλαπλών παραγόντων, η Ευρωπαϊκή Ένωση για την Καινοτομία στην Τοπική Ανάπτυξη (AEIDL), η οποία ηγείται της δέσμης εργασιών για τη μετάβαση μέσω συστάσεων και εργαλείων πολιτικής, συγκέντρωσε υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, ερευνητές, συμβούλους και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη για ουσιαστικές συζητήσεις σχετικά με τα πλαίσια πολιτικής που απαιτούνται για τη στήριξη της μετάβασης στην κλιματικά έξυπνη γεωργία (CSA).
Το AEIDL συντονίζει την ομάδα εργασίας πολλαπλών παραγόντων της ΕΕ, στην οποία συγκεντρώνει κορυφαίους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, επαγγελματίες και εμπειρογνώμονες της ΕΕ εντός και εκτός του έργου. Μετατρέπει τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από την έρευνα των BEATLES σε εφαρμόσιμες συστάσεις πολιτικής της ΕΕ για την ενσωμάτωση κλιματικά έξυπνων πρακτικών στις πολιτικές της ΕΕ, ιδίως στη γεωργία και την επόμενη ΚΓΠ. Μέχρι στιγμής, το έργο έχει φιλοξενήσει τρία εργαστήρια πολλαπλών παραγόντων της ΕΕ, με τη συμμετοχή περισσότερων από 120 συμμετεχόντων από 21 κράτη μέλη για την ενίσχυση των πρακτικών της Κλιματικά Έξυπνης Γεωργίας (CSA) σε ολόκληρη τη γεωργία της ΕΕ.
Κατανόηση της κλιματικά έξυπνης γεωργίας
Από τότε που ο Οργανισμός Επισιτισμού και Γεωργίας (FAO) εισήγαγε την έννοια της κλιματικά έξυπνης γεωργίας (CSA) στη διάσκεψη της Χάγης του 2010 για τη γεωργία, την επισιτιστική ασφάλεια και την κλιματική αλλαγή, υπήρξε αυξανόμενη υποστήριξη σε διεθνές και εθνικό επίπεδο για την προσέγγιση αυτή.
Η κλιματικά έξυπνη γεωργία είναι μια προσέγγιση που παρέχει έναν οδικό χάρτη για τη βιώσιμη γεωργική ανάπτυξη. Η CSA είναι μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την ανάπτυξη γεωργικών στρατηγικών για την αντιμετώπιση των αλληλένδετων προκλήσεων της οικονομικής βιωσιμότητας, της επισιτιστικής ασφάλειας και της κλιματικής αλλαγής, με στόχο την επίτευξη τριών στόχων:
- i) βιώσιμη αύξηση της γεωργικής παραγωγικότητας και των εισοδημάτων·
- ii)προσαρμογή και οικοδόμηση ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή και
iii) μείωση και/ή εξάλειψη των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Μια συνεργατική διαδικασία
Τον Μάιο του 2024, η Πρώτο εργαστήριο ομάδας εργασίας έθεσε τις βάσεις για τη διαμόρφωση της μελλοντικής γεωργικής πολιτικής. Λαμβάνοντας χώρα στο πλαίσιο της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για απλούστευση της ΚΓΠ, την έναρξη του Στρατηγικού Διαλόγου για το μέλλον της γεωργίας της ΕΕ και τα πρώτα στάδια της συζήτησης για την ΚΑΠ μετά το 2027, το εργαστήριο είχε ως στόχο να παρουσιάσει, να συζητήσει και να επικυρώσει τα ευρήματα πολιτικής του έργου που αναπτύχθηκαν σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Στη συνεδρία συμμετείχαν βασικοί εξωτερικοί ομιλητές, όπως ο Gijs Schilthuis (ΓΔ AGRI) σχετικά με τις προοπτικές πολιτικής της ΕΕ για τη γεωργία, η Irene Guerrero (Κοινό Κέντρο Ερευνών) σχετικά με την ταξινόμηση των γεωργικών πρακτικών για παρεμβάσεις της ΚΓΠ και η Iiri Raa (EIP-AGRI) σχετικά με τις πρακτικές ευφυούς γεωργίας και την καινοτομία.
Δείτε την πλήρη έκθεση Εδώ.
Τον Ιανουάριο του 2025, το Δεύτερο εργαστήριο ανέβασε τον πήχη. Χρησιμοποιώντας μια μορφή hackathon πολιτικής, οι ειδικοί εργάστηκαν σε δύο κεντρικές προκλήσεις: πώς να υποστηρίξουν καλύτερα τους αγρότες στην υιοθέτηση κλιματικά έξυπνων πρακτικών σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης και πώς να βοηθήσουν τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν δημόσιες πολιτικές που προωθούν αποτελεσματικά την CSA. Αυτή η συνεδρία, που φιλοξενήθηκε από τον Ricard Ramon i Sumoy από τη Γενική Διεύθυνση Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΓΔ AGRI), παρείχε βασικές πληροφορίες σχετικά με το τοπίο της γεωργικής πολιτικής της ΕΕ, προσφέροντας ένα όραμα και προετοιμασία για τη νέα Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ).
Τα κύρια αποτελέσματα υπογράμμισαν την ανάγκη για ισχυρότερη συνοχή των πολιτικών, μια προσέγγιση βασισμένη στα αποτελέσματα και την ενσωμάτωση λύσεων που βασίζονται στη φύση στην ΚΓΠ. Οι συμμετέχοντες τόνισαν επίσης τη σημασία της βελτίωσης των μετρήσεων βιωσιμότητας, της ενίσχυσης του ρόλου των συμβούλων και του AKIS, της δημιουργίας μακροπρόθεσμων οικολογικών προγραμμάτων και της στοχευμένης στήριξης των μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Άλλες προτεραιότητες περιελάμβαναν την ανάπτυξη δεξιοτήτων, τη στήριξη των νέων γεωργών και την καλύτερη σύνδεση μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών.
Δείτε την πλήρη έκθεση Εδώ.
Τον Μάιο του 2025, η Εργαστήριο τρίτης ομάδας εργασίας πραγματοποιήθηκε, εστιάζοντας στην έννοια της δικαιοσύνης στην πολιτική της ΕΕ. Με βάση την πρόοδο που έχει σημειωθεί μέχρι στιγμής στο έργο, το εργαστήριο συγκέντρωσε απόψεις από ενδιαφερόμενους φορείς από όλα τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και ιδέες από εμπειρογνώμονες που συμβουλεύτηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας. Οι συμμετέχοντες συζήτησαν τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες εφαρμογής της αρχής της δικαιοσύνης σε διάφορες διαστάσεις πολιτικής.
Η συνεδρία περιελάμβανε συνεισφορές από τον κ. Jesús Barreiro-Hurle (ΚΚΕρ, Ευρωπαϊκή Επιτροπή) σχετικά με τις συμπεριφορικές γνώσεις στη χάραξη πολιτικής· Michiel van Galen (Wageningen University &; Research), ο οποίος παρουσίασε ένα χαρτοφυλάκιο προτάσεων εύλογης αξίας· Florian Marian (Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή), ο οποίος συζήτησε μια δίκαιη μετάβαση για βιώσιμα αγροδιατροφικά συστήματα της ΕΕ· και η Blanca Casares (AEIDL), η οποία διερεύνησε την έννοια της δικαιοσύνης στις πολιτικές της ΕΕ και παρουσίασε τα πορίσματα μέχρι στιγμής.
Δείτε την πλήρη έκθεση Εδώ.
Τι ακολουθεί
Από το 2023, η AEIDL συνεργάζεται στενά με εταίρους από 5 πιλοτικές περιοχές σε πέντε κράτη μέλη (Λιθουανία, Γερμανία, Ισπανία, Δανία, Κάτω Χώρες), εξετάζοντας την πολιτική στήριξη των πέντε αξιακών αλυσίδων (σιτάρι, γαλακτοκομικά προϊόντα, βιολογικά μήλα, χοιρινός τομέας, κρεμμύδια και πατάτες) και τη συμμόρφωσή της με επιλεγμένες πρακτικές ΣΕΚ.
| ΠΕΡΊΠΤΩΣΗ ΧΡΉΣΗΣ (UC) | ΠΡΑΚΤΙΚΈΣ |
| UC1: Λιθουανία – καλλιέργεια σιταριού | Γεωργία ακριβείας, Σύστημα μη οργώματος, Διαχείριση υγροτόπων, Εναλλακτική πράσινη ενέργεια, Συγκαλλιέργεια |
| UC2: Ισπανία – οπωρώνας μήλων | Καλλιέργειες εδαφοκάλυψης, Βιολογική γεωργία, Βόσκηση, Ανθοκομικές ζώνες, Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (π.χ. ηλιακή) |
| UC3: Γερμανία – γαλακτοκομική φάρμα | Βιολογικά, Μετατροπή ζωοτροφών σε 100% χορτονομή, Περιφερειακή πηγή πρωτεΐνης, Αναπαραγωγή για μακροζωία, Αγροφωτοβολταϊκά συστήματα |
| UC4: Δανία – χοιροτροφείο | Χειρισμός υδαρούς κοπριάς (συχνή απόρριψη &; οξίνιση), Τεχνολογίες αερισμού, Χρήση βιοαερίου, Πράσινη πρωτεΐνη για ζωοτροφές |
| UC5: Ολλανδία – καλλιέργεια πατάτας &; κρεμμυδιού | Αειφόρος άρδευση, Μέτρα βιοποικιλότητας (επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης), Λίπανση ακριβείας και διαχείριση εδάφους, Πράσινη ενέργεια (αναλογία πράσινου/γκρι), Φυτοπροστασία (IPM) |
Η ανάλυση περιελάμβανε τον έλεγχο των στρατηγικών σχεδίων της ΚΓΠ πέντε χωρών, ενώ παράλληλα εντόπισε σχετικά μέσα δημόσιας στήριξης πέραν της ΚΓΠ. Οι εργασίες αυτές πραγματοποιήθηκαν σε συνεργασία μεταξύ του AEIDL και των επικεφαλής του Use Case, με πρόσθετη συμβολή από εξωτερικούς ενδιαφερόμενους φορείς (διαχειριστικές αρχές, οργανισμούς πληρωμών και συμβούλους) μέσω συνεντεύξεων και διαδικτυακής διαβούλευσης.
Τα αποτελέσματα αυτής της ανάλυσης, μαζί με το ολοκληρωμένο σύνολο οικολογικών προγραμμάτων, τομεακών παρεμβάσεων, γεωργοπεριβαλλοντικών και κλιματικών δεσμεύσεων και επενδυτικών παρεμβάσεων που υποστηρίζουν αυτές τις πρακτικές CSA, θα είναι σύντομα διαθέσιμα για να καθοδηγήσουν και να εμπνεύσουν τα κράτη μέλη στον σχεδιασμό του επικείμενου γύρου προγραμματισμού της ΚΓΠ.
Το 2026, το AEIDL θα διοργανώσει ένα τέταρτο διαδικτυακό εργαστήριο της ομάδας εργασίας πολλαπλών παραγόντων της ΕΕ για να παρουσιάσει, να συζητήσει και να επικυρώσει τις συμπεριφορικές ιδέες και τα εργαλεία του έργου. Τα αποτελέσματα αυτού του εργαστηρίου θα βοηθήσουν την AEIDL να οριστικοποιήσει το σύνολο των συστάσεων πολιτικής, μαζί με την εργαλειοθήκη πολιτικής.
Για περισσότερες πληροφορίες ή για να συμμετάσχετε, επικοινωνήστε με την Blanca Casares στο bca@aeidl.eu.
