Στο πλαίσιο της στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο πιάτο», η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τη μεγαλύτερη, στα τελευταία 20 χρόνια, μεταρρύθμιση των κανόνων της ΕΕ για την καλή διαβίωση των ζώων κατά τη μεταφορά τους.
Η δέσμη μέτρων περιλαμβάνει αναθεώρηση των ισχυόντων κανόνων της ΕΕ για τα ζώα κατά τη μεταφορά, η οποία θα βελτιώσει την ευημερία των 1,6 δισεκατομμυρίων ζώων που μεταφέρονται εντός και από την ΕΕ κάθε χρόνο. Οι νέοι κανόνες αντικατοπτρίζουν τα τελευταία επιστημονικά στοιχεία και πληροφορίες αλλά και τις τεχνολογικές εξελίξεις.
Γιατί προτείνει η Επιτροπή νέους κανόνες για την καλή μεταχείριση των ζώων κατά τη μεταφορά;
Η νομοθεσία της ΕΕ για τη μεταφορά ζώων εγκρίθηκε πριν από σχεδόν 50 χρόνια, ενώ η τελευταία σημαντική αναθεώρηση έγινε το 2004, δηλαδή πριν από σχεδόν 20 χρόνια. Η εν λόγω πρόταση για την πολύ αναγκαία αναθεώρηση αποτελεί μέρος της στρατηγικής της ΕΕ «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» για τη βιώσιμη γεωργία και παραγωγή τροφίμων και βασίζεται περαιτέρω στις πλέον πρόσφατες επιστημονικές γνώσεις και τεχνολογικές εξελίξεις.
Η βελτίωση της καλής μεταχείρισης των ζώων ωφελεί πρωταρχικά τα ίδια τα ζώα, αλλά και τους καταναλωτές και τους κτηνοτρόφους. Βελτιώνει την ποιότητα των τροφίμων, ενισχύει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και μειώνει το κόστος που προκαλείται από τραυματισμούς, νόσους και κτηνιατρικά φάρμακα. Συμβάλλει, επίσης στην αντιμετώπιση των κινδύνων για την ανθρώπινη υγεία, όπως η μετάδοση νόσων από ζώα σε ανθρώπους και η μικροβιακή αντοχή.
Γιατί είναι σημαντική η καλή μεταχείριση των ζώων κατά τη μεταφορά;
Κάθε χρόνο μεταφέρονται στην ΕΕ 1,6 δισ. ζώα, κυρίως οδικώς. Για δεοντολογικούς λόγους, είναι εξαιρετικά σημαντικό να διασφαλιστεί η καλή μεταχείριση των ζώων αυτών, αλλά υπάρχουν και άλλοι λόγοι που επίσης διαδραματίζουν ρόλο:
- Καλύτερη μεταχείριση των ζώων σημαίνει καλύτερη υγεία των ζώων και καλύτερη ποιότητα των τροφίμων. Συμβάλλει σε βιώσιμα συστήματα τροφίμων.
- Η διασφάλιση της καλής μεταχείρισης των ζώων συμβάλλει στην αποτροπή κινδύνων για τη δημόσια υγεία, όπως η μικροβιακή αντοχή και οι ζωονόσοι.
- Η βελτίωση της καλής μεταχείρισης των ζώων ανταποκρίνεται σε ένα σαφές αίτημα της κοινωνίας, με τους πολίτες της ΕΕ να ζητούν υψηλότερα επίπεδα καλής μεταχείρισης των ζώων στην ΕΕ. Πρόσφατο Ευρωβαρόμετρο έδειξε ότι το 83 % των ερωτηθέντων επιθυμούσαν αυξημένη προστασία των ζώων κατά τη μεταφορά. Το αίτημα αυτό απηχεί στα υψηλότερα πολιτικά επίπεδα, καθώς τόσο το Συμβούλιο όσο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητούν τη βελτίωση των προτύπων καλής μεταχείρισης των ζώων κατά τη μεταφορά.
Ποια είναι τα βασικά στοιχεία της πρότασης;
Η πρόταση επικεντρώνεται σε τέσσερα βασικά στοιχεία για τη βελτίωση της καλής μεταχείρισης των ζώων κατά τη μεταφορά:
- Περιορισμένοι χρόνοι ταξιδιού και περισσότερα διαλείμματα ανάπαυσης
Η μέγιστη διάρκεια ταξιδιού των ζώων που προορίζονται για σφαγή είναι 9 ώρες· επί του παρόντος δεν υπάρχει όριο στη διάρκεια του ταξιδιού προς το σφαγείο (μόνο απαίτηση ανάπαυσης για 24 ώρες σε σταθμό ελέγχου μετά από 24 έως 29 ώρες ταξιδιού, ανάλογα με το είδος).
Για τα υπόλοιπα ζώα, η μέγιστη διάρκεια ταξιδιού είναι 21 ώρες, οι οποίες πρέπει να περιλαμβάνουν τουλάχιστον 1 ώρα ανάπαυσης μετά από 10 ώρες. Μετά το ταξίδι αυτό, τα ζώα πρέπει να έχουν στη διάθεσή τους 24 ώρες ανάπαυσης εκτός του οχήματος πριν από τη συνέχιση του ταξιδιού. Κατά τη διάρκεια της ανάπαυσης, στα ζώα πρέπει να δίνεται τροφή και νερό. Μετά την 24ωρη περίοδο ανάπαυσης, τα ζώα μπορούν να μεταφέρονται για ένα ακόμη ταξίδι 21 ωρών (συμπεριλαμβανομένης 1 ώρας ανάπαυσης μετά από 10 ώρες ταξιδίου), μετά το οποίο πρέπει να φτάσουν στον τελικό προορισμό.
Αυτή η νέα προσέγγιση της περιορισμένης διάρκειας ταξιδίου συνάδει με τη νομοθεσία για τα κοινωνικά δικαιώματα των οδηγών και, ως εκ τούτου, είναι ευκολότερη η εφαρμογή της.
- Αύξηση του διαθέσιμου χώρου
Η πρόταση βελτιώνει σημαντικά τον διαθέσιμο χώρο σε σύγκριση με την ισχύουσα νομοθεσία. Η πρόταση προσδιορίζει τον ελάχιστο χώρο που πρέπει να διαθέτει κάθε ζώο, ανάλογα με το βάρος και το είδος. Αυτά τα ελάχιστα πρότυπα ακολουθούν τις συστάσεις της EFSA και είναι σημαντικά για να μπορούν τα ζώα να αλλάζουν με ασφάλεια θέση και να ξεκουράζονται κατά τη διάρκεια του ταξιδιού.
- Ενισχυμένοι όροι για τις εξαγωγές σε χώρες εκτός ΕΕ
Η πρόταση περιλαμβάνει σειρά νέων απαιτήσεων για να διασφαλιστεί ότι οι επικαιροποιημένοι κανόνες της ΕΕ για την προστασία των ζώων κατά τη μεταφορά θα εφαρμόζονται αποτελεσματικά και για τις εξαγωγές, έως τον προορισμό στην τρίτη χώρα. Αυτό περιλαμβάνει αυστηρότερους κανόνες για τη θαλάσσια μεταφορά ζώων (υψηλότερα πρότυπα θαλάσσιας ασφάλειας για τα πλοία και εκπαιδευμένο προσωπικό για την καλή μεταχείριση των ζώων επί του πλοίου), καθώς και ένα νέο ανεξάρτητο σύστημα ελέγχου και πιστοποίησης για τις εξαγωγές ζώων τόσο οδικώς όσο και διά θαλάσσης.
- Όρια θερμοκρασίας κατά τη μεταφορά
Η πρόταση προστατεύει τα ζώα από ακραίες θερμοκρασίες (τόσο θερμές όσο και ψυχρές).
Αν οι θερμοκρασίες αναμένεται ότι θα κυμαίνονται μεταξύ 25°C και 30°C, τα ταξίδια δεν πρέπει να υπερβαίνουν κατ’ ανώτατο όριο τις 9 ώρες. Όταν οι θερμοκρασίες μέσα στην ημέρα υπερβαίνουν τους 30°C, η μεταφορά των ζώων θα επιτρέπεται μόνο τη νύχτα. Όταν υπάρχει πρόγνωση για νυχτερινές θερμοκρασίες άνω των 30°C, τα ζώα θα έχουν στη διάθεσή τους περισσότερο χώρο με σκοπό την αποφυγή της θερμικής καταπόνησης.
Ταυτόχρονα, όταν η θερμοκρασία αναμένεται να είναι κάτω των 0°C, τα οδικά οχήματα πρέπει να καλύπτονται και τα ζώα πρέπει να προστατεύονται από την έκθεση στον ψυχρό άνεμο. Κάτω από τους -5°C, επιπλέον των ανωτέρω μέτρων, η διάρκεια του ταξιδιού δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 9 ώρες.
Περιλαμβάνονται ειδικές διατάξεις για τα ευάλωτα ζώα, όπως τα κυοφορούντα ζώα, οι όρνιθες στο τέλος του κύκλου παραγωγής και οι μη απογαλακτισμένοι μόσχοι. Υπάρχουν επίσης χωριστές διατάξεις για τις γάτες και τους σκύλους που εκτρέφονται από εκτροφείς, πωλητές, καταστήματα ζώων συντροφιάς και καταφύγια, συμπεριλαμβανομένων των ελάχιστων ηλικιών μεταφοράς και των πρόσθετων κτηνιατρικών υγειονομικών ελέγχων, καθώς και νέες και πιο ειδικές απαιτήσεις για τη μεταφορά υδρόβιων ζώων.
Γιατί η παρούσα πρόταση καλύπτει μόνο ορισμένα ζώα;
Η πρόταση καλύπτει τη συντριπτική πλειονότητα των 1,6 δισ. ζώων που μεταφέρονται μεταξύ κρατών μελών της ΕΕ κάθε χρόνο — κυρίως εκτρεφόμενα ζώα: χοίροι, αγελάδες, αιγοπρόβατα, πουλερικά, κουνέλια και άλογα. Για πρώτη φορά, η πρόταση περιλαμβάνει ειδικές διατάξεις για τη μεταφορά υδρόβιων ζώων στο πλαίσιο οικονομικής δραστηριότητας. Η πρόταση επεκτείνει επίσης και ενισχύει τους κανόνες για τη μεταφορά γατών και σκύλων για εμπορικούς σκοπούς.
Τέλος, υπάρχει ήδη χωριστή νομοθεσία για την καλή μεταχείριση των ζώων η οποία προστατεύει τα ζώα που χρησιμοποιούνται για επιστημονικούς σκοπούς, καθώς και τα ζώα που διατηρούνται σε ζωολογικούς κήπους και ενυδρεία.
Τα προτεινόμενα μέτρα θα έχουν οικονομικό αντίκτυπο για τους υπευθύνους επιχειρήσεων;
Το κόστος παραγωγής τροφίμων ζωικής προέλευσης αναμένεται να αυξηθεί οριακά. Ωστόσο, δεδομένου ότι θα υπάρξει κόστος για την προσαρμογή στους νέους κανόνες —οι μεταφορείς ενδέχεται να χρειαστεί να επενδύσουν σε νέα ή ανακαινισμένα οχήματα και πλοία—, η Επιτροπή πρότεινε αρκούντως μακρές μεταβατικές περιόδους για τους νέους κανόνες.
Ωστόσο, θα υπάρξουν επίσης σαφή οφέλη για τους υπευθύνους επιχειρήσεων που συμμετέχουν στη μεταφορά ζώων. Για παράδειγμα, η ψηφιοποίηση μεγάλου μέρους της διοικητικής διαδικασίας θα μειώσει το κόστος για τους μεταφορείς και το κόστος επιβολής για τις δημόσιες αρχές. Επιπλέον, η μείωση των χρόνων ταξιδίου θα ενθαρρύνει μικρότερες αλυσίδες εφοδιασμού και, ως εκ τούτου, θα παράσχει κίνητρα για την τοπική οικονομία.
Δεδομένου ότι σχεδόν το 99 % των 1,3 εκατ. επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα της μεταφοράς και της αποθήκευσης είναι ΜΜΕ, η Επιτροπή έχει επιδείξει ιδιαίτερη ευαισθησία στις ανησυχίες τους. Σχεδίασε τις προτάσεις λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες τους, αξιοποιώντας περαιτέρω τα αποτελέσματα των εκτεταμένων διαβουλεύσεων κατά τη διάρκεια της διαδικασίας προετοιμασίας.
Πόσο χρόνο θα έχουν οι υπεύθυνοι επιχειρήσεων για να προσαρμοστούν στα νέα μέτρα;
Σύμφωνα με τους προτεινόμενους κανόνες, οι υπεύθυνοι επιχειρήσεων θα έχουν στη διάθεσή τους 5 χρόνια για να προσαρμοστούν σε ορισμένα από τα νέα μέτρα που απαιτούν μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και επενδύσεις. Ορισμένες εταιρείες μεταφορών θα πρέπει να επενδύσουν σε τροποποιήσεις στα φορτηγά τους ώστε να διατίθεται περισσότερος χώρος ανά ζώο. Οι θαλάσσιοι μεταφορείς που επί του παρόντος δεν τηρούν τα απαιτούμενα πρότυπα θαλάσσιας ασφάλειας για τα ζώα, θα πρέπει να ανακαινίσουν τα πλοία τους.
Σε κάθε περίπτωση, όλοι οι φορείς που συμμετέχουν στη μεταφορά ζώων θα επωφεληθούν από σαφέστερους εναρμονισμένους κανόνες για όλα τα είδη και τις κατηγορίες ζώων. Θα δουν επίσης σαφή μείωση του διοικητικού φόρτου λόγω της ψηφιοποίησης.
Η πρόταση της Επιτροπής βασίζεται σε επιστημονικά στοιχεία;
Ναι. Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) έχει δημοσιεύσει 5 επιστημονικές γνώμες και έχει διατυπώσει συστάσεις ανά ζώο για τη βελτίωση της ευημερίας τους κατά τη μεταφορά. Οι γνώμες αφορούσαν τα ιπποειδή, τα βοοειδή, τα μικρά μηρυκαστικά, τους χοίρους, τα οικόσιτα πτηνά και τα κουνέλια. Η συγκεκριμένη πρόταση βασίζεται επίσης στα διεθνή πρότυπα που έχει εγκρίνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός για την Υγεία των Ζώων (WOAH) και στις συζητήσεις στο πλαίσιο της πλατφόρμας της ΕΕ για την καλή μεταχείριση των ζώων και της υποομάδας της με αντικείμενο την προστασία των ζώων κατά τη μεταφορά.
Η αξιολόγηση της ισχύουσας νομοθεσίας από την Επιτροπή επιβεβαίωσε ότι η τρέχουσα νομοθεσία δεν είναι πλέον κατάλληλη για τον επιδιωκόμενο σκοπό, ότι είναι δύσκολο να εφαρμοστεί και να επιβληθεί σε ολόκληρη την ΕΕ, και ότι δεν αντικατοπτρίζει τις πλέον πρόσφατες επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις. Τμήματα του ισχύοντος κανονισμού είναι βασισμένα σε επιστημονικά στοιχεία της δεκαετίας του ’90. Σε δύο περιπτώσεις (το 2018 και το 2023) το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο εντόπισε παρόμοιες ελλείψεις στη νομοθεσία, ενώ το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει επίσης εγκρίνει συστάσεις για επικαιροποιημένους κανόνες.
Η Επιτροπή διενήργησε επίσης εμπεριστατωμένη και ολοκληρωμένη εκτίμηση επιπτώσεων και εκτενείς διαβουλεύσεις, οι οποίες συνέβαλαν στη διαμόρφωση της τελικής πρότασης.
Οι προτεινόμενοι κανόνες θα ισχύουν για τα ζώα που εξάγονται από την ΕΕ; Υπάρχουν κανόνες για τις εισαγωγές;
Όσον αφορά τις εξαγωγές από την ΕΕ, οι υπεύθυνοι επιχειρήσεων πρέπει να διασφαλίζουν ότι τηρούνται οι κανόνες της ΕΕ για την προστασία των ζώων κατά τη μεταφορά και έως ότου φτάσουν στον προορισμό τους στις τρίτες χώρες. Αυτό έχει επιβεβαιωθεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο το 2015.
Για να εφαρμοστεί αυτό στην πράξη, η πρόταση απαιτεί την πιστοποίηση των μεταφορέων. Τα πλοία μεταφοράς ζώων πρέπει επίσης, μεταξύ άλλων, να φέρουν λευκή ή γκρίζα σημαία σύμφωνα με τους κανόνες για την ασφάλεια στη θάλασσα. Τα ζώα επιτρέπεται να φορτώνονται στα εν λόγω πλοία μόνον εάν η κατηγορία κινδύνου του πλοίου χαρακτηρίζεται ως χαμηλού ή τυπικού κινδύνου σύμφωνα με το μνημόνιο συνεννόησης του Παρισιού για τον έλεγχο των πλοίων από το κράτος λιμένα. Στα πλοία θα πρέπει επίσης να επιβαίνει ένας υπεύθυνος για την καλή μεταχείριση των ζώων κατά τη διάρκεια των θαλάσσιων ταξιδιών, επιπλέον των προηγούμενων κανόνων που απαιτούν ήδη την παρουσία κτηνιάτρου για το πρώτο ταξίδι οποιουδήποτε πλοίου έχει εγκριθεί για τη μεταφορά ζώων, καθώς και πριν από κάθε επανέγκριση (δηλαδή ανά 5ετία).
Η πρόταση περιλαμβάνει επίσης απαιτήσεις για τα ζώα που εισάγονται στην ΕΕ από τρίτες χώρες. Τα ίδια ή ισοδύναμα πρότυπα ισχύουν για τα εισαγόμενα ζώα, από το σημείο εκκίνησής τους στην τρίτη χώρα έως τον τελικό προορισμό τους στην ΕΕ.
Πώς μπορεί η ψηφιοποίηση να βελτιώσει την καλή μεταχείριση των ζώων κατά τη μεταφορά;
Σύμφωνα με το ψηφιακό θεματολόγιο της ΕΕ και για να διευκολυνθεί η εφαρμογή και η επιβολή της νομοθεσίας, μπορούμε να αξιοποιήσουμε καλύτερα τις σύγχρονες τεχνολογίες. Για παράδειγμα, τα συστήματα εντοπισμού θέσης θα επιτρέψουν καλύτερα στοχευμένους και αποτελεσματικότερους ελέγχους από τις αρχές, με τη βοήθεια μιας κεντρικής βάσης δεδομένων της ΕΕ. Αυτό όχι μόνο θα βελτιώσει την καλή μεταχείριση των ζώων, αλλά θα δημιουργήσει και ισότιμους όρους ανταγωνισμού για τους υπευθύνους επιχειρήσεων που συμμετέχουν στη μεταφορά των ζώων. Με την ψηφιοποίηση θα ελαττωθεί επίσης η χρήση χαρτιού και θα μειωθεί σημαντικά η γραφειοκρατία για τους επιχειρηματικούς φορείς.
Η πρόταση της Επιτροπής θα διευκολύνει επίσης ένα εναρμονισμένο επίπεδο επιβολής και συμμόρφωσης, καθώς επικαιροποιεί τους κανόνες για την καλή μεταχείριση των ζώων κατά τη μεταφορά σύμφωνα με την πλέον πρόσφατη επιστημονική και τεχνολογική πρόοδο. Το TRACES θα αναπτυχθεί περαιτέρω ώστε να καλύπτει ηλεκτρονικά όλες τις πιστοποιήσεις, άδειες και εγκρίσεις, επιτρέποντας σε όλες τις αρμόδιες αρχές της ΕΕ να έχουν πρόσβαση στα σχετικά δεδομένα για τη μεταφορά ζώων. Επιπλέον, στο TRACES θα είναι διαθέσιμη και η παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο των οδικών οχημάτων για την καλύτερη παρακολούθηση της τήρησης των χρόνων ταξιδίου.
Μπορούν τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν αυστηρότερους κανόνες από τους προτεινόμενους κανόνες της ΕΕ;
Ναι. Ωστόσο, για να αποφευχθεί η σημαντική απόκλιση στους εθνικούς κανόνες, η οποία θα μπορούσε να διαταράξει την ενιαία αγορά, τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόζουν αυστηρότερους κανόνες μόνο σε συγκεκριμένους τομείς και υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Τα κράτη μέλη μπορούν να υπερβούν τα ελάχιστα πρότυπα της ΕΕ για τις μεταφορές που πραγματοποιούνται εξ ολοκλήρου στο έδαφός τους ή για άμεσες εξαγωγές από το δικό τους κράτος μέλος σε τρίτη χώρα.
Πώς θα επιβάλλονται οι προτεινόμενοι κανόνες;
Τα δεδομένα βάσει δεικτών θα συλλέγονται από τους υπευθύνους επιχειρήσεων και τις εθνικές αρχές μέσω της βάσης δεδομένων TRACES. Μια σημαντική καινοτομία αποτελεί το γεγονός ότι η εν λόγω βάση δεδομένων θα χρησιμοποιείται για την καλύτερη παρακολούθηση της καλής μεταχείρισης των ζώων. Αυτό θα επιτρέψει στις αρχές να στοχοθετούν καλύτερα τις επιθεωρήσεις και τους ελέγχους των μεταφερόμενων ζώων. Με βάση τα στοιχεία αυτά, η Επιτροπή θα δημοσιεύει εκθέσεις παρακολούθησης σχετικά με την κατάσταση της καλής μεταχείρισης των ζώων κατά τη μεταφορά κάθε 5 έτη. Αυτό θα είναι επίσης χρήσιμο για να αξιολογηθεί κατά πόσον τα μέτρα της ΕΕ πρέπει να προσαρμοστούν περαιτέρω.
Σχεδιάζει η Επιτροπή να προτείνει άλλες πρωτοβουλίες για την καλή μεταχείριση των ζώων;
Εγκρίθηκε για πρώτη φορά στα χρονικά μια νέα πρόταση για την καλή μεταχείριση των σκύλων και των γατών, μαζί με την πρόταση για την καλή μεταχείριση στις μεταφορές. Η Επιτροπή εξακολουθεί επίσης να εργάζεται και σε άλλους τομείς της καλής μεταχείρισης των ζώων, συμπεριλαμβανομένης της καλής μεταχείρισης κατά τη σφαγή, της καλής μεταχείρισης στην εκμετάλλευση και της επισήμανσης αναφορικά με την καλή μεταχείριση των ζώων. Ωστόσο, απαιτείται περισσότερος χρόνος για την αξιολόγηση του αντικτύπου των εν λόγω προτάσεων.
Όσον αφορά την εκτροφή χωρίς κλουβιά, η Επιτροπή επί του παρόντος αξιολογεί προσεκτικά σημαντικές πτυχές που σχετίζονται με τη μετάβαση στην εκτροφή χωρίς κλουβιά, ώστε να διασφαλιστεί ότι είναι βιώσιμη για τον γεωργικό τομέα και τα συστήματα τροφίμων μας. Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της εν εξελίξει εκτίμησης επιπτώσεων δείχνουν ότι η μετάβαση σε συστήματα χωρίς κλουβιά απαιτεί την προσαρμογή διαφόρων παραμέτρων εκτροφής, όπως ο εμπλουτισμός του περιβάλλοντος των ζώων και η διάθεση περισσότερου χώρου, ώστε να εξασφαλιστούν καλύτερες συνθήκες καλής μεταχείρισης των ζώων. Απαιτούνται περαιτέρω διαβουλεύσεις σχετικά με το κόστος, την κατάλληλη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου και τα σχετικά μέτρα κατά την εισαγωγή. Για να εξασφαλιστεί η κατάλληλη ισορροπία μεταξύ της καλής μεταχείρισης των ζώων και των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων, η σταδιακή κατάργηση των κλουβιών πρέπει να συνοδευτεί κι από άλλα μέτρα για την καλή μεταχείριση των ζώων σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης.
Ως εκ τούτου, οι προπαρασκευαστικές εργασίες θα συνεχιστούν, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο του στρατηγικού διαλόγου για το μέλλον της γεωργίας στην ΕΕ, ο οποίος αναμένεται να λάβει χώρα τον Ιανουάριο του 2024 και τον οποίο ανακοίνωσε η πρόεδρος φον ντερ Λάιεν στην ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης το 2023, και όπου θα εξεταστεί επίσης το ζήτημα της καλής μεταχείρισης των ζώων και θα συγκεντρωθούν απόψεις από τους υπεύθυνους για τη διασφάλιση της καλής μεταχείρισης των ζώων.