Η εγχώρια αγορά αλκοολούχων ποτών χαρακτηρίζεται από έντονο ανταγωνισμό. Στο πλαίσιο αυτό ο κλάδος της εγχώριας παραγωγής φαίνεται να έχει κάνει άλματα ανάπτυξης ποιοτικά, αλλά και παραγωγικά, σε σχέση με την κατάσταση που επικρατούσε πριν από μερικά χρόνια, δηλώνει ο Σύνδεσμος Ελλήνων Παραγωγών Αποσταγμάτων και Αλκοολούχων Ποτών (ΣΕΑΟΠ).
Στον κλάδο της παραγωγής αλκοολούχων ποτών δραστηριοποιούνται ~ 300 επιχειρήσεις (αποσταγματοποιεία & ποτοποιεία) που παρέχουν προϊόντα με καθιερωμένα εμπορικά σήματα και υψηλή αναγνωρισιμότητα. Στην πλειοψηφία τους οι παραγωγικές μονάδες του κλάδου είναι μικρού και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις, κυρίως οικογενειακού χαρακτήρα και τοπικής εμβέλειας, διεσπαρμένες κυρίως στην περιφέρεια.
Σε γενικές γραμμές, η ελληνική ποτοποιία έχει δείξει σημαντική πρόοδο στην πάροδο των χρόνων, διατηρώντας τη δυναμική της πορεία μέσα στις δυσμενείς συνθήκες που επικράτησαν από το 2010. Η πανδημία αποτέλεσε μία δοκιμασία για τον κλάδο, καθώς επηρέασε ιδιαίτερα την επιτόπια κατανάλωση. Το 2021, ο κλάδος άρχισε σταδιακά να ανακάμπτει στα προCovid επίπεδα, με το 2022 να αποτελεί μια χρονιά – ορόσημο για τον κλάδο της ελληνικής παραγωγής αλκοολούχων ποτών, καθώς καταγράφηκαν σημαντικές αυξήσεις (σε επίπεδο όγκου) τόσο στην παραγωγή +12,5% και στην κατανάλωση +24,2% αλλά και στις εξαγωγές +5,2%.
Το 2023, οι ανησυχίες του κλάδου επιβεβαιώθηκαν, καθώς καταγράφονται μικρές κάμψεις στην ανοδική πορεία του, με την παραγωγή να μειώνεται κατά -2,3 % (-482 χιλ. λίτρα αλκοόλης) και τις εξαγωγές κατά -4,3% (-610 χιλ. λίτρα αλκοόλης). Εξαίρεση εμφανίζει η κατανάλωση των εγχωρίως παραγομένων ποτών, στο εσωτερικό της χώρας, που εμφανίζει αύξηση +4,9% (+330 χιλ. λίτρα αλκοόλης).
Η παραγωγή εμφανίζει σταθερά ανοδική πορεία, καταφέρνοντας να έχει μικρές απώλειες (ακόμα και το 2020), σε μια περίοδο που η εγχώρια ζήτηση υποχώρησε δραστικά, λόγω της στροφής που επέδειξαν οι επιχειρήσεις του κλάδου προς τις εξαγωγές. Το 2022, η εγχώρια παραγωγή αποσταγμάτων και άλλων αλκοολούχων ποτών παρουσίασε σημαντική αύξηση +12,5% σε σύγκριση με το 2021 και διαμορφώθηκε στα 21,2 εκ. λίτρα αλκοόλης (+2,3 εκ. λίτρα αλκοόλης).
Μετά τις συνεχείς αυξήσεις, το 2023 η παραγωγή, εμφανίζεται ελαφρώς μειωμένη κατά -2,3% (-482 χιλ. λίτρα αλκοόλης ή -1,72 εκ. φιάλες), διαμορφώθηκε σε 20,7 εκ. λίτρα, από 21,2 εκ. λίτρα που ήταν το 2022. Στο διάστημα της 10ετίας (2014-2023) η συνολική παραγωγή των αλκοολούχων ποτών παρουσιάζει σημαντική αύξηση της τάξεως +17,9% (+3,1 εκ. λίτρα αλκοόλης).
Όσον αφορά τη διάθεση στο εσωτερικό, των ελληνικών αλκοολούχων ποτών (όπως εμφανίζεται και στο διάγραμμα) την περίοδο 2014-2019, παρουσίαζε διακυμάνσεις ανά έτος, με το μέσο όρο να διαμορφώνεται στα 6,1 εκ. λίτρα /έτος. Μετά το 2020 που εμφάνισε τη μεγαλύτερη μείωση (λόγω COVID), καταγράφονται ετήσιες σημαντικές αυξήσεις και μεγαλύτερη αύξηση στο επόμενο έτος 2021 (+24,5%) και το 2022 (+24,2%). Το 2023 εξελίχθηκε σε αρκετά καλή χρονιά, καθώς συνεχίζεται η ανοδική τάση και εμφανίζει αύξηση +4,9% (+330 χιλ. λίτρα αλκοόλης ή 1,18 εκ. φιάλες).
Σε επίπεδο 10ετίας (2014-2023) η κατανάλωση των εγχωρίως παραγομένων ποτών, στο εσωτερικό της χώρας, εμφανίζει σημαντική αύξηση +16,4%. (+1 εκ. λίτρα αλκοόλης ή 3,6 εκ. φιάλες).
Εξαγωγές & Εξωστρέφεια του κλάδου
Ο κλάδος της ελληνικής ποτοποιίας και αποσταγματοποιίας χαρακτηρίζεται από υψηλή εξωστρέφεια, με ανοδική πορεία στις εξαγωγές, όπως αποτυπώνεται και από τα στοιχεία του Γενικού Χημείου του Κράτους της τελευταίας 10ετίας, όπου καταγράφεται αύξηση κατά +18,1% ως προς τον όγκο (2 εκ. λίτρα αλκοόλης ή 7,4 εκ. φιάλες). Το 2023 παρατηρήθηκε κάμψη της ποσότητας κατά -4,8%, των εξαγωγών των ελληνικών αλκοολούχων ποτών. Οι εξαγωγές διαμορφώθηκαν σε 13,5 εκ. λίτρα, από 14,1 εκ. λίτρα που ήταν το 2022.
Όμως αξίζει εδώ να αναφερθεί ότι όσον αφορά την αξία των εξαγωγών, από τα στοιχεία της EUROSTAT που επεξεργάσθηκε ο ΣΕΑΟΠ, το 2023 έκλεισε με αύξηση της αξίας των εξαγωγών των ελληνικών αλκοολούχων ποτών κατά +9,4% σε αξία ξεπερνώντας το φράγμα των 100 εκ.€, (από 97 εκ. € σε 106 εκ. €).
Ο δείκτης εξωστρέφειας (εξαγωγές προς εγχώρια παραγωγή) ξεπέρασε το 65% για άλλη μια χρονιά, έχοντας ως κινητήρια δύναμη την αδιαμφησβήτητη ποιότητα των ελληνικών αλκοολούχων ποτών που φαίνεται να βρίσκει ανταπόκριση και σε διεθνές επίπεδο. Σημειωτέο ότι, το 75% των εξαγωγών του κλάδου είναι αλκοολούχα με ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΕΝΔΕΙΞΗ καταχωρισμένη σε επίπεδο ΕΕ.